Actueel

Loungen in het ziekenhuis

Een krantje met croissantje bij uw ziekenhuisontbijt, gratis met de taxi naar de polikliniek, of een fles champagne om de geslaagde operatie te vieren? Tegenwoordig is het allemaal mogelijk. Luxe in de gezondheidszorg mag weer.

© Leonie van den Schoor

Stelt u zich eens voor: u wordt in het ziekenhuis opgenomen voor een operatie. Geen prettige gebeurtenis, maar de narigheid wordt enigszins verzacht door de riante inrichting van uw ruime kamer: een comfortabel bed, een minibar, een zitje met schemerlamp, een koffiekan en eigen servies. Aan de kapstok hangt een ochtendjas, shampoo en badschuim liggen al klaar. Voor contact met de buitenwereld is er een laptop met internetverbinding en voor de workaholics een bureau met fax, scanner en printer en zelfs een afsluitbare dossierkast. Als u wilt kan uw partner of familielid blijven overnachten. Bij het ontbijt krijgt u verse jus, luxe broodjes en een krant. Het menu voor het middag- en avondmaal stelt u zelf samen. Een tussendoortje bestellen is ook mogelijk. Kortom: tijdens uw verblijf in het ziekenhuis wordt u lekker in de watten gelegd.
Een fabeltje? Nee hoor, dit alles – en meer - is tegenwoordig mogelijk in veel Nederlandse ziekenhuizen. Mits u ervoor betaalt natuurlijk. Het Ziekenhuis Bronovo in Den Haag bijvoorbeeld heeft veertig eenpersoonskamers die ter beschikking staan voor hun Sterren Service. De kosten variëren van 20 euro (een pakket met één ster) tot 275 euro per dag (een pakket met vijf sterren). Er wordt veel gebruik van gemaakt, zegt Mary Köhne, coördinator patiëntenvoorlichting van het Ziekenhuis Bronovo. “Per dag hebben we gemiddeld acht tot tien patiënten die een pakket van onze Sterren Service aanvragen. Het gaat vooral om mensen die gesteld zijn op comfort en privacy. Zakenmensen bijvoorbeeld of ambassadepersoneel. Maar ook mensen die hard gewerkt hebben en nu kwaliteit willen, de oudere patiënten dus.”

Vakantietrip
Dat de marktwerking zijn intrede heeft gedaan in de zorg is te merken: ziekenhuizen en medische centra doen er van alles aan om patiënten te trekken. Klantvriendelijkheid, extra service en luxe in het aanbod nemen daardoor toe. Soms is die extra service gratis beschikbaar voor iedereen. Het Medisch Centrum Haaglanden bijvoorbeeld vergoedt de taxikosten van alle patiënten die voor een knie-, heup- of herniaoperatie langskomen. Maar vaak moet je voor de geboden luxe betalen, zoals voor de Sterren Service in het Ziekenhuis Bronovo. In beide gevallen proberen ziekenhuizen zich te onderscheiden van de concurrent.
Het Maaslandziekenhuis in Sittard probeert zich te profileren met luxe arrangementen voor knie- en heupoperaties. Samen met twee tophotels (waaronder het befaamde Château St. Gerlach van Camille Oostwegel) zorgt het Maaslandziekenhuis voor een weekje operatie en revalidatie in één. De brochure met fraaie foto’s doet meteen denken aan een heerlijke vakantietrip. Je zou bijna vergeten dat er ook nog een operatie aan vast zit. De ingreep zelf vindt plaats in het ziekenhuis, voor en na de operatie verblijft de patiënt –mét partner of familielid- enkele dagen in een drie- of vijfsterrenhotel. Adjunct-directeur Roel Goffin van het Maaslandziekenhuis: “We proberen patiënten een omgeving te bieden die een andere sfeer uitademt, een sfeer die de genezing bevordert. Herstellen in een hotel of vakantieomgeving gaat vaak veel sneller. Mensen worden er op een andere manier benaderd: ze zijn geen patiënt maar gast. In een hotelkamer kun je op je eigen manier ziek zijn en herstellen. Dat lukt op een driepersoonskamer in een ziekenhuis toch minder, daar lever je veel vrijheid en privacy in.” Voor de luxe arrangementen van het Maaslandziekenhuis betalen patiënten duizend euro (driesterren hotel) of tweeduizend euro (vijfsterren hotel). Zorgverzekeraar Achmea vergoedt dit geheel of gedeeltelijk via een aanvullende verzekering. “Mensen zullen wel denken: al die toeters en bellen, kost dat niet ontzettend veel geld?”, zegt Christine Rompa, woordvoerder van Achmea. “Maar dat valt wel mee. Een nacht in een hotel is goedkoper dan in een ziekenhuis. Dat is winst voor alle partijen: het hotel krijgt een goede naam door de extra faciliteit, in het ziekenhuis zijn de bedden minder lang bezet en meer operaties mogelijk, en de patiënt is sneller aan de beurt.”

Meer keuze
Mag luxe in de zorg weer? Als het aan de zorgverzekeraars ligt wel. Christine Rompa: “Je merkt dat klanten het steeds meer willen, er is vraag naar. Luxe in de zorg betekent voor de patiënt dat hij meer en beter kan kiezen. Daar gaan ziekenhuizen zich op richten: meer keuzemogelijkheden.” Veel ziekenhuizen hebben tegenwoordig comfortpakketten. Deze zijn min of meer in de plaats gekomen van de klassenverzekering, die per 1 januari 2006 is afgeschaft. Met de oude klassenverzekering kon je aanspraak maken op een één- of tweepersoonskamer in het ziekenhuis, mits beschikbaar. Na de afschaffing bleef de vraag naar aparte kamers bestaan. Ziekenhuizen en zorgverzekeraars sprongen op deze behoefte aan privacy in door comfortpakketten aan te bieden. De kosten hiervan kunnen patiënten geheel of gedeeltelijk verhalen op de zorgverzekeraar via een aanvullende verzekering. Maar van extra’s zoals champagne of een internetaansluiting op deze kamers ziet Christine Rompa het nut niet in. “Internet lijkt me niet goed voor het herstel. We vinden het heel belangrijk dat patiënten rust krijgen. Dat heeft echt meerwaarde. Het bevordert het herstel, waardoor ze minder lang in het ziekenhuis verblijven.”

Sneller herstel
Dat meer luxe zorgt voor een sneller herstel is overigens nog maar de vraag. Niemand die er keiharde uitspraken over wil doen. “Dat is iets wat ik graag eens zou onderzoeken”, zegt Gert Westert, hoogleraar kwaliteit huisarts- en ziekenhuiszorg aan de Universiteit Tilburg. “Op zich is er niks mis met al die keuzemogelijkheden, als mensen voor luxe willen betalen is dat prima. Alhoewel ik me afvraag of ze zich zullen laten verleiden door knuffelarrangementen met hotels. Je ziet toch dat de meeste mensen kiezen voor het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Maar als al die extra service inderdaad verschil uitmaakt voor het herstel van patiënten, dan zouden we het voor iedereen mogelijk moeten maken - zonder financiële consequenties. Anders krijg je een tweedeling in de zorg. Degene die het kan betalen wordt sneller beter, de ander niet. Als je voor meer luxe in de basiszorg kiest, zullen de kosten van de zorg onherroepelijk omhoog gaan. Aan de andere kant, stel dat die luxe inderdaad zorgt voor een beter en sneller herstel, dan ben je misschien juist goedkoper uit.”
Alle betrokken partijen kunnen het niet nalaten te benadrukken: de geboden luxe gaat niet ten koste van de zorg voor andere patiënten. De kwaliteit van de medische zorg is voor alle patiënten gelijk. Mensen die voor een comfortkamer kiezen, krijgen echt geen privé-verpleegkundige aan hun bed. Ze worden ook niet ‘beter’ geopereerd, de ingreep wordt gedaan door dezelfde chirurgen. Ook garandeert het betalen van een comforttoeslag geen plaatsing op een aparte kamer. Patiënten die erg ziek zijn en apart moeten worden verpleegd, krijgen altijd voorrang bij de toewijzing van eenpersoonskamers, ongeacht of ze voor de luxe gekozen of betaald hebben. Mary Köhne van Ziekenhuis Bronovo: “Er wordt dus niemand voorgetrokken. Het is niet zo dat je kunt zeggen: ik betaal meer, dus ik heb meer recht op aandacht. Zo werkt het natuurlijk niet.”

Bedside-terminal
Hoe ziet de toekomst eruit? Kunnen we nog meer luxe in de zorg verwachten? Hebben ziekenhuizen straks alleen maar eenpersoonskamers? Als je kijkt naar de nieuwbouwplannen van ziekenhuizen wel. Het Maxima Ziekenhuis in Eindhoven en het Maaslandziekenhuis bijvoorbeeld hebben straks als de nieuwbouw klaar is alleen maar eenpersoonskamers ter beschikking. Ook bij andere ziekenhuizen stijgt het aantal eenpersoonskamers. Roel Goffin van het Maaslandziekenhuis: “De vraag naar zorg in een hotelsetting groeit. Ik denk dat je steeds vaker een extra slaapplaats voor de partner op de kamer kunt verwachten. Of een bedside-terminal waarop je kunt tv kijken, internetten en een menukeuze voor maaltijden kunt maken. In zijn algemeenheid zal de dienstverlening in ziekenhuizen flexibeler worden.” Ook Mary Köhne vermoedt dat er steeds meer luxe in de zorg zal komen. “Mensen hebben er behoefte aan en zijn bereid ervoor te betalen. Dat is niet alleen in de zorg zo, dat geldt voor heel veel diensten. We willen klantvriendelijk zijn, proberen het onze patiënten steeds makkelijker te maken. Zo is het een trend dat patiënten ook online een afspraak kunnen maken. Als dat kan bij een bedrijf als Essent of Nuon, dan moet dat bij ziekenhuizen toch ook kunnen?”

Voorbeelden van luxe in ziekenhuizen:

Gratis ophaalservice
Wie voor een staaroperatie naar het Atrium Medisch Centrum in Brunssum gaat, wordt gratis opgehaald en na afloop weer thuis gebracht. Mensen die toch liever met eigen vervoer komen, kunnen hun auto kwijt op een gratis parkeerplaats die speciaal voor hen wordt vrijgehouden. Dicht bij de ingang natuurlijk.

Bitterballen aan bed
In de Maartenskliniek in Nijmegen kunnen patiënten eten wat ze willen, wanneer en waar ze willen. Een glaasje wijn of een portie bitterballen kunnen tegen betaling aan bed worden bezorgd. Met bed en al naar het restaurant, of op het terras eten met uitzicht op de bossen? Ook dat is mogelijk. Bovendien kunnen patiënten in de Maartenskliniek zoveel mogelijk zelf hun maaltijden samenstellen.

Dotterlounge
Op de dagbehandeling cardiologie van het Onze Lieve Vrouwen Gasthuis in Amsterdam waan je je in een businesslounge. Een televisiehoek, een leestafel en een pc-eiland veraangenamen het vele wachten van de hartpatiënten die hier worden gedotterd. Tijdens de behandeling nemen de patiënten plaats op rode leren ligstoelen, slechts van elkaar gescheiden door tussenschotten. Bloeddrukmeters en andere apparaten staan binnen handbereik maar buiten zicht, waardoor alles veel aangenamer en rustiger oogt.

Koelkast met frisdrank
Ziekenhuis Lievensberg in Bergen op Zoom biedt sinds begin dit jaar een- en tweepersoonskamers aan voor honderd euro extra per dag. Daarvoor krijgt de patiënt gratis tv en telefoon, een koelkastje gevuld met frisdrank, doorlopend bezoek aan wie thee en koffie wordt aangeboden, een luxemaaltijd naar keuze met wijn. Bovendien mag de partner onbeperkt gratis mee eten.

Daktuin
De nieuwbouwplannen van het Erasmus Medisch Centrum gaan uit van het concept van healing environment: een aangename omgeving die meewerkt aan het herstel van patiënten. Daktuinen – mogelijk met bomen- en een duidelijke structuur in de bouw zodat mensen zonder stress hun weg kunnen vinden, moeten hieraan bijdragen. Verder zal de nieuwbouw vrijwel alleen eenbedskamers bevatten die elk een eigen douche of badkamer hebben. Ook zal er op de kamers meer ruimte zijn voor familie en bezoek en kunnen patiënten zelf het klimaat in de kamer regelen.

Gepubliceerd in: Plus Magazine